Het strategic alignment model van Henderson en Venkatraman wordt wel beschouwd als de ‘moeder’ van alle modellen waarin de rol van ICT binnen een organisatie op strategisch niveau beschouwd wordt. In het model wordt de business (‘de organisatie’) van het ICT domein gescheiden op de horizontale as en de interne en externe “strategische fit” op de verticale as.

De interne ‘fit’ gaat over de operationele afstemming van bedrijfsvoering en ICT terwijl de externe ‘fit’ zich richt op de meer strategische aspecten van deze afstemming. De verschillende wijze waarop deze afstemming (‘alignment’) plaatsvindt, vormt de kern van het model, dat hieronder in vereenvoudigde vorm is weergegeven. De inhoud van dit model -inclusief het hiervan afgeleide negenvlaksmodel- wordt hier en in hoofdstuk 5 besproken.

Het model maakt onderscheid in vier visies op aligment, variërend in de rol en het belang (‘glamour’) van ICT in relatie tot de organisatie:

1. Strategische ontwikkeling - In deze traditionele visie is de bedrijfsstrategie de drijvende kracht die de operatie van de organisatie bepaalt. De ICT is een hulpmiddel (‘commodity’) zoals energie en huisvesting en moet de operationele behoeften zo goed mogelijk ondersteunen. Het is de minst glamoureuze rol voor ICT, met de kleinste strategische impact.
2. Technologische transformatie. In de tweede visie staat ICT wat hoger op de agenda. De organisatie formuleert een duidelijke bedrijfsstrategie met heldere scenario’s en roadmaps. Deze strategie wordt door de ICT afdeling opgepakt en omgezet in een ICT-strategie. Op deze wijze wordt bepaald aan welke eisen de ICT moet voldoen en hoe ze zich verder strategisch moet ontwikkelen.
3. Concurrentievoordeel - Een nog prominentere rol is weggelegd voor ICT in de derde visie. ICT is een katalysator voor nieuwe ideeën en technologische innovatie van de organisatie. Deze ideeën worden opgepakt door de organisatie en meegenomen in de bedrijfsstrategie van waaruit deze ontwikkelingen een plek krijgen in de operatie.
4. Serviceniveau - In de laatste visie heeft ICT het hoogste volwassenheidsniveau bereikt. Technologische innovaties worden vrijwel moeiteloos door de organisatie opgenomen. Via een soort ‘AppStore’ worden nieuwe functionaliteiten in de operationele processen geïntegreerd.

Sinds het verschijnen van dit model in 1993 is de ICT compleet op zijn kop gezet. Henderson en Venkatraman hadden niet kunnen vermoeden dat internet zoals dat nu voor iedereen beschikbaar is, vrijwel overeenkomt met hun laatste en meest volwassen visie op ICT. Nieuwe mogelijkheden binnen de ICT zetten de complete bedrijfsvoering van veel organisaties op zijn kop. Waar vroeger onderscheid gemaakt werd tussen bedrijfs- en ICT-strategie zien we nu een convergentie (‘fusion’) ontstaan. ‘IT is the Business’ wordt wel gezegd.

De wereldwijde automatisering van werkstromen, tijd- en plaatsonafhankelijk werken zorgen ervoor dat organisaties op een veel efficiëntere en vaak compleet andere manier georganiseerd kunnen worden. Nieuwe concepten als e-business, e-commerce, e-procurement en collaboration zijn gemeengoed en raken het hart van de strategie van vrijwel elk organisatie.

V O R I G E

V O L G E N D E