Elk proces moet bestuurd en beheerd worden. De beheerders
van technische en administratieve processen noemen we
doorgaans operators. De managers als bestuurders en
beheerders van bedrijfsprocessen waarin ook mensen zijn
ingeschakeld, noemen we proceseigenaren.
Een
proceseigenaar is verantwoordelijk voor een proces. Deze
verantwoordelijkheid kan meerdere aspecten betreffen:
- Ten eerste het ontwerp en de invoering van het proces zelf. We onderscheiden een procesontwikkelings-verantwoordelijkheid (omvat zowel ontwerp als verbetering van het proces) en een procesimplementatie-verantwoordelijkheid (inclusief de verantwoordelijkheid voor interne audits waarmee aangetoond wordt dat het proces ‘werkt’).
- Een tweede verantwoordelijkheidsgebied betreft de resultaten van het proces. Deze procesbesturingsver-antwoordelijkheid betreft de operationele beheersing en logistieke aspecten van resultaat (kwaliteit, tijd) en resourceverbruik (mensen, middelen). Het gaat daarbij om de eind- resultaten van het proces. Bij verantwoordelijkheid voor deelresultaten gebruiken we de rol goedkeurder.
- Een derde type verantwoordelijkheid is de hiërarchische verantwoordelijkheid voor de medewerkers met de belangrijkste rollen in het proces. Dit type proceseigenaar is ook lijnmanager.
In praktijk zien we vaak aparte
proceseigenaren met een
procesontwikkelings-verantwoordelijkheid (type 1). Nadat het
proces ontworpen en ingevoerd is zien we dat de
procesbesturingsverantwoordelijkheid altijd gekoppeld wordt
met de procesontwikkelings-verantwoordelijkheid (type 2). Om
op resultaat te kunnen sturen, zal de nieuwe proceseigenaar
immers ook aanpassingen in het ontwerp moeten kunnen
doorvoeren.
Bij invoering van proceseigenaren die ook
lijnverantwoordelijk zijn (type 3) kantelt de ‘oude’
hiërarchische lijnorganisatie. Bij type 1 en 2 kan de oude
lijnorganisatie in stand blijven.
