Het 'Organizational Culture Assessment Instrument' (kortweg: OCAI) van Quinn en Cameron is een gevalideerde onderzoeksmethode om organisatiecultuur in kaart te brengen.
OCAI is gebaseerd op een kwadrant met vier organisatieculturen, die sterk verschillen op de dimensies interne-externe gerichtheid en beheersbaarheid-flexibiliteit. Het model is hieronder in vereenvoudigde vorm weergegeven. De inhoud van dit model wordt in hier in detail besproken.
- Het instrument meet op een vrij eenvoudige wijze aan de hand van stellingen welke huidige en gewenste cultuurtypes vooral kenmerkend zijn bij een organisatie. Hierbij worden onderscheiden: de familiecultuur (vriendelijk betrokken), de adhocratiecultuur (dynamisch en creatief), de hiërarchische cultuur (geformaliseerd en gestructureerd) en de marktcultuur (resultaatgericht en competitief).
- Het OCAI model wordt niet alleen gebruikt om de cultuur van organisaties te typeren, maar ook om de leiderschapsrollen, de effectiviteitscriteria en de centrale managementtheorieën in kaart te brengen die het best aansluiten bij de vier eerdergenoemde dominante cultuurtypes. Hoe meer deze elementen van een organisatie in lijn met elkaar zijn, hoe effectiever en succesvoller een organisatie.
- Het instrument leent zich eveneens voor de ontwikkeling van een strategie om verandering te brengen in de sleutelcomponenten van de cultuur.