Een persoonlijkheid laat zich moeilijk aanpassen. Karaktereigenschappen zijn over het algemeen redelijk stabiel. De invloed van opvoeding, training en de omgeving is veelal beperkt tot het eraf halen van de scherpe kantjes. Het is nu juist dit laatste aspect waar het kernkwadrantenmodel van Daniël Ofman zich op richt. Veel eigenschappen ('kernkwaliteiten') worden een valkuil als je erin doorschiet. Ben je erg besluitvaardig, dan kun je in de valkuil trappen drammerig te worden. Of: als je doorschiet in je zelfverzekerdheid wordt je arrogant. Het zijn juist deze vervormingen van persoonlijke eigenschappen die tot op zekere hoogte wél aanpasbaar zijn. Door ze via het kernkwadrantenmodel in kaart te brengen word je je bewust van je eigen valkuilen.
We zien dat het model naast kernkwaliteiten (eigenschappen) en valkuilen (doorgeschoten eigenschappen) ook nog twee andere elementen bevat. Deze kunnen we het best bespreken aan de hand van een concreet voorbeeld. Een persoon met de eigenschap behulpzaamheid heeft als valkuil bemoeizucht. De uitdaging voor deze persoon is om in bepaalde gevallen dingen los te laten. De vervorming van de uitdaging 'loslaten' wordt de allergie genoemd. In dit geval is onverschilligheid de allergie van de behulpzame persoon.
Het kernkwadrantenmodel is door zijn eenvoud en elegantie buitengewoon goed in praktijk te gebruiken. Vervelende eigenschappen kunnen duidelijk, maar niet direct confronterend benoemd worden. Door ze in een 'teveel van het goede' perspectief te plaatsen wordt de 'goede' of 'goedbedoelde' eigenschap zichtbaar. De uitdaging maakt vervolgens het ontwikkelpunt van de medewerker zichtbaar. Het model maakt gevoelige zaken in een team vrij neutraal bespreekbaar. Onderlinge irritaties zijn vrijwel altijd te benoemen als allergieën. Zo kan een bescheiden medewerker zich mateloos storen aan een andere medewerker die zichzelf continu op de borst klopt. Deze laatste medewerker moet iets minderen waardoor zijn zelfbewustzijn zich weer op een gezonde manier manifesteert. Een eigenschap die juist weer de uitdaging vormt voor de bescheiden medewerker!
Hieronder geven we nog een aantal voorbeelden. Meer voorbeelden zijn opgenomen op de CD.
Tot slot is in onderstaande figuur nog het zogenaamde Superkwadrant opgenomen. Daarin zijn de natuurlijke reacties van jezelf en anderen op de kwadranten opgenomen.
- Kijk hier voor test waarin je een Kerntypering kan bepalen kan van je sterke en minder sterke kanten? Welke kansen en bedreigingen horen daarbij?
- Kijk hier voor test waarin je kan nagaan hoe je zelf staat in de Roos van Leary. De test onderscheidt vier hoofdrollen: leidingnemend, aanpassend, defensief en aanvallend.
- Hier vind je een uitgebreide professionele versie van een Persoonlijkheidstest gebaseerd op de (wetenschappelijk onderbouwde) Big Five persoonlijkheidstheorie.
